Vriendschapsfraude

Word je online gecontacteerd door een onbekende die een gesprek probeert aan te knopen, dan zou het weleens kunnen gaan om een vriendschapsfraudeur. Volgende signalen en kenmerken beschouw je best als een rood licht om extra op je hoede te zijn:

• De persoon zal vaak eerst proberen om een vertrouwensband met je op te bouwen. 
• Vervolgens zal hij/zij inspelen op je emoties en je om geld vragen (bijvoorbeeld om een vliegtuigticket te betalen om je te komen bezoeken of een voorschot om de medische kosten te dekken van een ziek familielid). 
• Als je wil afspreken om elkaar te zien, houdt hij/zij altijd de boot af. Er is altijd wel een excuus om niet naar België te komen (procedurekosten, ziek familielid, “onverwachte problemen”, …). 
• Je zal merken: al deze problemen/hindernissen zouden opgelost kunnen worden met geld. Het kan daarbij gaan om een betaling via overschrijving, cheque, kredietkaart of een transfer van cash of virtueel geld.
• Let op het taalgebruik van je nieuwe vriend of geliefde. Vaak beweren oplichters dat ze Belg zijn en dat hun moedertaal Nederlands of Frans is. Toch maken ze regelmatig fouten die een moedertaalspreker niet zou maken. Controleer je een profiel, ga dan standaard uit van het principe: als het er allemaal te mooi uitziet om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook.
   

Hiervoor hanteer je best volgende strategie:

• Ga de echtheid van het profiel en de profielfoto na, want oplichters werken altijd met een valse account. Als je via een zoekrobot verschillende afbeeldingen van de profielfoto terugvindt, dan gaat het wellicht om een oplichter. Ga ook na of de persoon een profiel heeft op andere sociale media zoals Facebook en LinkedIn. Is het profiel recent aangemaakt? Heeft hij/zij minder dan 200 vrienden? Dat zijn allemaal aanwijzingen die kunnen duiden op een vals profiel.
• Vraag voldoende informatie aan je nieuwe vriend of geliefde om zijn/haar achtergrond na te trekken. Kan of wil hij/zij geen antwoord geven op onschuldige vragen (zoals “waar woon je?”, “wat is je job?”, enz.), laat je dan niet afschrikken en houd vol tot je toch een antwoord krijgt. Zo heb je meer elementen in handen om de echtheid van de beweringen te controleren. Beweert hij/zij een belangrijke functie of job uit te oefenen, dan kun je dit perfect checken op LinkedIn of op de website van de genoemde organisatie.
• Negeer intussen elk verzoek om een financiële bijdrage en laat je niet onder druk zetten. 
   

• Verbreek onmiddellijk alle banden. Reageer niet op berichten, e-mails, telefonische oproepen, … Elke vorm van verder contact zal je enkel leed berokkenen. 
• Noteer alle informatie die je voorhanden hebt zoals de naam van het profiel, het telefoonnummer of de alias op de datingsite.
• Meld je verhaal op meldpunt.belgie.be (optie “vriendschapsfraude”) en voorkom zo dat anderen in dezelfde val trappen.
• Het is van het grootste belang dat je erover spreekt met familie, vrienden en kennissen. Je bent echt niet de enige die op deze manier werd opgelicht. Door erover te praten help je niet alleen jezelf, maar kun je ook verhinderen dat andere mensen het slachtoffer worden van dezelfde frauduleuze praktijken. 
• Heb je de gegevens van je kredietkaart doorgegeven? Contacteer dan meteen Card Stop (078 170 170).

In geval van vriendschapsfraude wordt er vaak van je gevraagd om een hele resem persoonlijke gegevens te bezorgen, gaande van je adres tot een kopie van officiële documenten (identiteitskaart, paspoort, ...). Heb je zulke persoonlijke gegevens doorgegeven, dan is er een risico op identiteitsfraude. Doe in dat geval meteen aangifte bij de lokale politie. 

Vermoed je dat er geld in jouw naam afgehaald kan worden, dan meld je dit best direct bij je bank of kredietkaartmaatschappij. Heb je andere informatie voor persoonlijk gebruik gedeeld zoals een wachtwoord en/of pincode? Wijzig ze dan meteen, ook als je slechts een vermoeden hebt. 

• Contacteer best zo snel mogelijk de betrokken banken en in de eerste plaats je eigen bank. Jouw bank zal aan de bank van het rekeningnummer van de oplichters vragen om het geld terug te storten. Die bank zal de overschrijving ook trachten te blokkeren of zal de rekening blokkeren zodat de oplichters geen geld meer kunnen afhalen. Wordt de fraude echter te laat ontdekt en werd het bedrag al afgehaald door de oplichters of overgeschreven naar een buitenlandse rekening, dan kun je het geld niet meer recupereren via de bank. 
• Als je betaald hebt, zie je het geld wellicht nooit terug. Toch is het heel belangrijk om de fraude te melden op meldpunt.belgie.be (optie “vriendschapsfraude”). Zo kun je verhinderen dat de oplichters nog andere slachtoffers in de val lokken. Je krijgt ook meteen informatie over de stappen die je nog kunt ondernemen en wie je daarbij kan helpen. 
• Sommige oplichters gaan nog verder en laten je geloven dat je op internet je geld kunt terugkrijgen dankzij Interpol of andere supertussenpersonen. Niets is minder waar! Ze communiceren vervalste e-mailadressen om de oplichting te melden. Contacteer ze nooit! De ontvangers zullen je bankgegevens opvragen, zogezegd om jou het teruggevonden geld te storten. Maar uiteindelijk is het hun bedoeling om je een tweede keer te bestelen!

Indien u uw rechten wil laten gelden (een terugbetaling bekomen) kunnen enkel de gerechtelijke overheden u daarbij helpen.